विनय कुमार कसजुका कथा
भ्यागुता, माछा र मान्छे
खोलाका माछाहरू भटाभट मर्न थालेका थिए । माछासँगै भ्यागुता,
गँगटा र पानीमा बस्ने अरु जीवहरू पनि मर्दै थिए । चंखे
भ्यागुताका आमाबामात्रै होइन उसका दौँतरीहरू पनि मरिसकेका
थिए ।
एकदिन दिउँसो चंखे दिक्क भएर खोलाको बगरमा घुम्दैथियो
। उसले बगरमा कागतका बट्टा र रित्ता सिसीहरू देख्यो
ती कागत र सिसीमा "किरामार्ने विषालु औषधी"
लेखिएको थियो । खोलाका माछा र अरु जीवहरू किन यसरी अचानक
मरे भन्ने कुरा चंखेले बल्ल बुझ्यो । यो कुरा अरु भ्यागुताहरूलाई
पनि सुनाउन ऊ उफ्रँदै खोलाको दहतिर लाग्यो ।
दहमा केटाहरूले माछा मार्न लागेका थिए । चंखे चाल मारेर
दहछेऊ पुग्यो र केटाहरूले माछा समातेको हेर्न थाल्यो
। एउटा केटाले चंखेलाई देखिहाल्यो र चिच्यायो, "हेरहेर,
भ्यागुता !"
चंखे ज्यान जोगाउन पानीभित्र हामफाल्यो । पानी भित्र
पुग्ने बित्तिकै उसको टाउको दुख्न थाल्यो । खप्न नसकेर
ऊ पानी बाहिर निस्क्यो र ढुँगाको कापमा लुक्न खोज्यो
। तर उसलाई रिगंटा लाग्न थाल्यो ऊ हिंड्न सकेन र त्यहीं
उत्तानो परेर पेट फुलाउँदै पल्ट्यो ।
आकाशमा चील र काग उडिरहेका थिए । तिनीहरूले चंखेलाई
जुनसुकै बेला पनि झम्टेर खान सक्थे किनकि ऊ लुक्न वा
भाग्नसक्ने अवस्थामा थिएन । उसले आफू पक्कै मर्ने भएँ
भन्ने कल्पना गर्न थाल्यो । माछा मार्नको लागि केटाहरूले
खोलामा वीष राखेको कुरा उसले बुझ्यो । उसले आँखा घुमाएर
यता उता हेर्यो । उसको वरिपरि माछा मात्रै होइन भ्यागुता,
गँगटा, पँधेर्नी कीरा र पानीमा बस्ने अरु जीवहरू पनि
छट्पटाइरहेका थिए ।
उता दहमा केटाहरू पानीमा पौडँदै पानीभित्र डुब्दै माछा
समात्दै खुशी हुँदै थिए । चिल, काग र अरु चराहरू बगरमा
पल्टेका माछा, भ्यागुता गँगटा र कीराहरू खाँदैथिए ।
उनीहरूले रमाईरमाई माछा खाए । रात परेपछि केटाहरू घरतिर
लागे ।
भोलिपल्ट बिहान चंखे उठेर हेर्दा छक्क पर्यो । हिँजो
बगरमा रमाउँदै माछा, भ्यागुता गँगटा र किरा खाने चराहरू
कोही पल्टेका थिए कोही छट्पटाइरहेका थिए । मरेका चराहरूलाई
ककुर र स्यालहरूले लुछ्न थोलेका थिए । यस्तो विनाशलीला
देखेर चंखे अत्तालियो । ऊ मानिसको दुर्बुद्धि र अपराधलाई
मनमनै धिकार्दै थियो । अचानक उसले शंख फुकेको स्वर सुन्यो
।
एक हुल मानिसहरू मरेको मानिसको लास बोकेर खोलातिर आउँदैथिए
। मलामीहरूमध्ये कोही छाती पिटीपिटी रोइरहेका थिए ।
लासलाई खोलाको किनारैमा बिसाएपछि मलामीहरू लास जलाउन
दाउरा चाङ लगाएर चिता बनाउन थाले ।
चंखेलाई खुल्दुली लाग्यो । ऊ बिस्तारै लासको नजिकै
पुग्यो । लासको अनुहार देखेर ऊ झण्डै बेहोस भएन । किनकि
त्यो हिजो दहमा माछा मार्ने केटाहरू मध्ये उसलाई देखेर
"हेर भ्यागुता" भन्दै चिच्याउने केटाको लास
थियो । अरु कति लास आउने होलान् भन्ने कल्पना गर्दै
डरले चंखे आत्तिदैं त्यहाबाट बिस्तारै बीष नभएको पानीको
पँधेरा तिर लाग्यो ।
(बालपत्रिका मुना मासिक, वर्ष३, अंक ६, जेठ २०५० मा
प्रकाशित ।)
माथि
शीर्षक
मूल पृष्ठमा जाउँ |